© Onderwaterfauna.2020 versie 4.5
Focus 2020/2024
In 2011 is er een begin gemaakt met het wekelijks nemen van watermonsters.
Deze watermonsters werden geanalyseerd met de middelen die toen voor handen waren. Er is begonnen
met Tetra test vloeistoffen die medio 2014 werden vervangen door JBL druppel testen.
Inmiddels zijn er betere en nauwkeurige test methodes beschikbaar gekomen.
Januari 2019 is er begonnen met het analyseren met Hanna Calorimeters.
In 2019 werd er ervaring op gedaan met deze meetmethodes. De chemische analyse laat zien, dat wekelijks
een analyse maken weinig zin heeft. Reden om vanaf 2020 op een andere manier te werken. Ook zijn de
berekeningen van de BOD waardes en waterkwaliteit verbeterd en zijn er nieuwe berekeningen bijgekomen.
Vanaf 2020 wordt er wekelijks gemeten en in de even weken ook een chemische analyse gedaan.
De focus blijft op de wisselende chemische samenstelling, te weten:
- Ammonia (NH3aq)
Ammonia (ook wel: ammoniumhydroxide of salmiakgeest genaamd) is een oplossing van het gas ammoniak in water. In
symbolen: NH3(aq). Dit wordt ook
- Stikstof bepaling in het Ammonia gehalte (NH3aq)
Hoewel dit géén wetenschappelijke status heeft, is het wel interessant om hier verder op in te zoemen.
In deze berekening gaan wij er van uit dat NH3aq voor 28% uit stikstof (N2) bestaat.
(Nadere info over het N2 percentage is welkom).
Deze waarde zal een benadering geven van de werkelijkheid het exacte N2 gehalte in NH3aq heb ik niet kunnen vinden.
Ook hier gaan wij mee rekenen om een inzicht van de stikstof huishouding in het oppervlaktewater te krijgen.
- Nitriet (NO2)
Nitriet is een tussenstap in de omzetting van ammonia (NH3) tot nitraat (NO3) door de nitrosomonas bacteriën.
Nitrobacter bacteriën zetten vervolgens het nitriet om in nitraat.
Oorzaken van nitrietvorming.
Nitriet komt van nature in het water voor door natuurlijke ontbindingsprocessen van dood organisch materiaal zoals
bladval, afgestorven plantendelen etc.
De aanwezigheid van nitriet in het water kan ook wijzen op organische vervuiling, gewoonlijk afkomstig van de ammonia
in urine en/of uitwerpselen; mogelijk afkomstig van uitspoeling van dierlijke of kunstmatige meststoffen.
Bij een zeer uitgebreide populatie aan watervogels en/vissen kan ook overmatige nitrietvorming optreden.
- Nitraat (NO3)
Hoewel nitraat (NO3) niet giftig is, blokkeert het bij hoge concentraties de groei van vissen en
planten en veroorzaakt de ongewenste verspreiding van algen in meren en plassen.
Nitraat wordt alleen onder anaerobe omstandigheden (d.w.z. zonder zuurstof) door bacteriën
afgebroken. Dit proces vindt onder andere plaats in de bodemgrond van een meren en plassen.
- Nitrificatie index [berekend: (NO2+NO3) - NH3]
Uit het bovenstaande schema volgt een berekening Nitrificatie index.
Hoewel dit géén wetenschappelijke status heeft, geeft dit wel een inzicht over het Nitrificatie proces wat er op de
bodem en in het oppervlakte water afspeelt.
- Orthofosfaat (PO4)
Orthofosfaat (PO4) is de vorm waarin fosfor het meest in verbindingen voorkomt. Fosfaten zijn zuurresten van fosforzuur
(H3PO4).
Fosfaatverbindingen vormen samen met anorganische nitraten het belangrijkste bestanddeel van (kunst)mest. Wanneer
er te veel van beide in het oppervlaktewater terechtkomt, leidt dit tot zuurstoftekort.
Fosfaat bevordert in water, samen met andere elementen, de groei van algen, die daardoor soms zeer uitbundig kan zijn.
Na het afsterven van de algen is zuurstof nodig om deze af te breken en biomassa weer om te zetten in kooldioxide (CO2-
) en water. Zuurstof lost echter niet snel op in water, zodat in het water vervolgens een zuurstoftekort ontstaat.
Vaak zijn fosfaat gerelateerde effecten pas op zee, in de kustwateren, te bemerken, omdat daar een geringere stroom is
dan in de rivieren. In plassen is ook nagenoeg geen stroming.
Groei van algen kan ook leiden tot uitbreiding van vissoorten. Sommige visserijbiologen hebben zich om die reden verzet
tegen het beperken van fosfaatuitstoot.
Wij hopen, dat de verzamelde data over 2020 meer inzage geeft in de chemische huishouding van het
water van Toolenburgerplas en de Haarlemmermeerse Bosplas.
Nieuw onderdeel vanaf 2021
Tijdens de afgelopen 10 jaar is het duidelijk geworden, dat de PH, Calcium hardheid en de hieruit volgende CO2- een
belangrijke paramameter is geworden. hieruit is de volgende rekensom gekomen:
“(PH-KH)/CO2-”
Ik noem dit de PH/CO2 factor. De ideale waarde is NUL
Wanneer deze waarde boven de 3,00 is kan je al spreken van een verstoorde PH/CO2 factor.
Voorbeeld-1: een gezonde PH balans met de volgende gegevens:
PH = 7,66
KH = 7,00 °dH
CO2- = 4,81 ppm
PH/CO2 factor = 0,141
Voorbeeld-2: een verstoorde PH balans met de volgende gegevens:
PH = 9,19
KH = 4,00 °dH
CO2- = 0,08 ppm
PH/CO2 factor = 63,169
Het zal duidelijk zijn, dat met een situatie als voorbeeld -2 zeer slecht onderwaterzicht voorspelbaar zal zijn.
Algenbloei nog maar niet mee gerekend, maar wel een gevolg.
Nieuw onderdeel in 2021 = Fosfor (P4)
Het oppervlakte water bevat naast Fosfaat (PO4) ook Fosfor (P4) ook wel witte Fosfor genoemd.
Fosfor komt van nature voor in afvalwater, urine, plantaardige reststromen.
Bij de afvalwaterzuiveringen wordt er de laatste jaren veel geïnvesteerd in het verwijderen van fosfor en fosfaten uit het
rioolwater om de lozing van fosfor en fosfaat naar het oppervlaktewater terug te dringen. (< 20 ppb)
Fosfaten, de zouten van fosforzuur, komen in de natuur aan veel plaatsen voor, ook omdat zij in verschillende soorten
gesteente aanwezig zijn. Zo komt fosfor in vorm van een aantal apatieten voor, bijvoorbeeld als carbonaatfluorapatiet in
fosforiet. Fosfaten komen echter niet alleen op natuurlijke manier (fosforcyclus) in water en andere milieucompartimenten
terecht, maar ook door menselijke activiteiten. Een grote rol spelen hierbij fosfaathoudende meststoffen die in het water
gespoeld worden. Ongeveer 90% van het commercieel gebruikte fosfor wordt hierin toegepast. Zo kan bijvoorbeeld
fosforzuur voor de productie van deze meststoffen gebruikt worden. Vroeger werden botten, later fosfaathoudende
gesteentes met zwavelzuur behandeld en voor deze doeleinden gebruikt. Ook natuurlijke guano geldt als uitstekende
fosfaatbron.
In mest van koeien, varkens en paarden zijn ongeveer 1-2 g fosfor per kilogram te vinden. Door de veehouderij werd zo in
1980 ook wereldwijd zeven keer zo veel fosfaat uitgescheden als door mensen. Bovendien komt het element in de landbouw
door het gebruik van fosfororganische herbiciden, insecticiden en fungiciden vrij.
In huishoudelijk afvalwater komen fosfaten uit was- en schoonmaakmiddelen en excrementen terecht.
Read more: https://www.lenntech.nl/elementen-en-water/fosfor-en-water.htm#ixzz6rcs34h53
Nadere uitleg TDS.
Een TDS-meter meet het aantal opgeloste vaste stoffen in het water in parts per million (ppm).
De meter berekent het TDS-gehalte in het water.
Hoe hoger de waarde uitvalt, des te meer vervuiling in het water aanwezig is.
Een waarde van bijvoorbeeld 60 ppm betekent dat er van één miljoen deeltjes 60 opgeloste ionen zijn en
de rest (999.940) watermoleculen zijn.
Nieuw onderdeel in 2022
Naast de analyse in het waterlab. gaan we per 1 mei 2022 ook metingen in aan de waterkant
uitvoeren. Met een zelf ontwikkelde wateranalyzer gaan wij aan de waterkant de temperatuur, TDS,
PH en troebelheid meten.
Dit doen wij door het water met een pompje van 5 liter per minuut door de nieuwe analyzer te laten
stromen.
Het voordeel is, dat er nu actuele waardes worden gemeten zonder degradatie door de tijd tussen
het nemen van het watermonster en feitelijke analyse. de opgegeven waardes zijn een gemiddelde
van 10 metingen.
De PH meting zal ook in het waterlab. blijven bestaan onder de conditie van 20°C dit als referentie
met de in jaren opgebouwde database.